Ondanks de dekolonisatie heeft Frankrijk nooit opgehouden zijn aanwezigheid in Afrika te handhaven en een zone van invloed op het continent te behouden, tegenover de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog, en Rusland sinds de jaren 1990[1]. Frankrijk heeft momenteel ook te kampen met toenemende concurrentie van Turkije en China, in Afrika[2]. Deze rivaliteit wordt versneld door destabilisatie en conflicten (staatsgrepen, jihadisme)[3]. Een voorbeeld is Mali, waar de door de Russen opgeleide leiders naar verluidt onderhandelen over de komst van troepen van de Russische groep Wagner[4]. Als Bamako deze onderhandelingen officieel bekrachtigt, zullen Frankrijk en zijn aanwezige Europese partners daar ernstig onder lijden, en wel om verschillende redenen.
De oprichting van de Wagner-groep zal meer terrein geven aan de Franse rivalen[5]. In dit geval zal Rusland zijn reeds economisch en politiek belangrijke invloedssfeer in Afrika vergroten[6]. Algerije, een van de belangrijkste partners van Moskou, heeft zijn luchtruim gesloten voor Franse militaire vliegtuigen, wat de Europese militaire steun aan de Sahel in het kader van de operatie Barkhane tegen de jihad bemoeilijkt [7].
De operatie, die sinds 2014 wordt uitgevoerd en waaraan meer dan 5 000 Franse soldaten deelnemen, vergezeld van Deense en Estse troepen, heeft de regering in Bamako niet geholpen om het door jihadisten gecontroleerde noorden van het land weer onder controle te krijgen.[8]. In het licht van deze mislukking heeft de Franse president Macron bovendien besloten het aantal in Mali gestationeerde soldaten te verminderen[9]. De Afrikaanse leiders, waaronder de Malinezen, zullen echter militaire steun blijven zoeken bij andere landen, zoals Turkije, China en zelfs Rusland[10]. Frankrijk beoordeelt deze verandering in het partnerschap negatief en dreigt ermee zich terug te trekken. Het draagt echter bij tot een grotere militaire rol in Afrika voor de rivalen van Frankrijk, hetgeen niet zonder gevolgen zal blijven (grotere aanwezigheid van de Wagner-groep in Afrika).
Indien in de Sahel niets wordt ondernomen tegen de Wagner-groep of indien de strijd wordt teruggeschroefd, dreigt Parijs een belangrijke bondgenoot (de Verenigde Staten) te verliezen bij het waarborgen van stabiliteit en veiligheid in de Sahel[11]. Bovendien dreigen naar verluidt andere landen die bij Operatie Barkhane betrokken zijn, zoals Estland, zich uit Mali terug te trekken[12]. Ondanks mogelijke opties zoals het overbrengen van troepen naar buurland Niger, vreest het Westen voor een domino-effect dat de westerse troepen in Afrika zou kunnen verzwakken[13].
In de Centraal-Afrikaanse Republiek had Frankrijk zijn begrotingssteun en militaire samenwerking reeds bevroren wegens de Russische militaire betrokkenheid in Bangui[14]. Ondanks de waarschuwingen van de Franse minister van de Strijdkrachten Florence Parly aan het adres van Mali in geval van officiële betrokkenheid van de groep Wagner in het land (verlies van zijn internationale steun) en de geruststellende woorden over de Franse militaire aanwezigheid in de Sahel tot elke prijs[15]De groeiende Russische invloed zal bijdragen tot een geopolitieke verzwakking van Frankrijk[16]. Het kan ook de spanningen tussen Frankrijk en zijn vroegere koloniën in Afrika doen toenemen[17].
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Augustus 2021. De regering-Biden tekent het einde van de Amerikaanse interventie in Afghanistan, na twintig jaar aanwezigheid in het land, dat sinds de invasie van de Sovjet-Unie (1979) oorlog na oorlog te verduren heeft gehad[1]. In reactie op deze terugtrekking mobiliseren vele regionale actoren zich om de stabiliteit te verzekeren van de staat die onlangs in handen van de Taliban is gevallen[2]. Afgezien van Rusland, Turkije en Qatar om geostrategische redenen (migratiecrisis, stabiliteit van de buurlanden, nationale belangen), zijn de landen die het meest betrokken zijn bij de Afghaanse crisis de buurlanden van Afghanistan, Iran, Pakistan, de Centraal-Aziatische landen en China.[3].
buurland van Afghanistan, dat een gemeenschappelijke grens van 76 km deelt en sinds 1955 diplomatiek aanwezig is in het land[4]China blijft zich meer dan ooit inzetten voor investeringen in zijn buurlanden in het algemeen, en had zijn pionnen reeds vooruitgeschoven aan de poorten van Afghanistan, met name via de zijderoute (economie, infrastructuur) en politieke en militaire allianties (Iran, Centraal-Aziatische landen)[5]. Ondanks de instabiliteit wordt Afghanistan niet verwaarloosd en blijft het een begeerlijk land voor de Chinese regering[6]. Diplomatieke inspanningen en nieuwe investeringspogingen illustreren dit zeer goed[7].
In de zomer van 2021 hebben in China, meer bepaald in Peking en Tianjin, talrijke ontmoetingen plaatsgevonden tussen Afghaanse, Taliban- en Chinese vertegenwoordigers om de voortzetting van de Chinese aanwezigheid in Afghanistan en de veiligheidsverbintenissen van de Taliban te verzekeren, en wel om diverse redenen[8].
Ten eerste ligt Afghanistan dicht bij de Chinese provincie Xinjiang, die een moslimmeerderheid heeft (Oeigoeren) en wordt geteisterd door zowel separatisme als islamitisch terrorisme (anti-Chinese aanslagen)[9].
Ten tweede beschikt Afghanistan over belangrijke natuurlijke hulpbronnen (zeldzame aardmetalen, lithium), die van vitaal belang zijn voor zowel de Chinese industrie als voor de Taliban, die op zoek zijn naar economische steun[10].
Ten slotte streeft China ernaar de territoriale integriteit van het land en de stabiliteit te waarborgen van de landen waarmee het belangrijke energie- en infrastructuurcontracten heeft gesloten, zoals Pakistan[11].
Uit de toespraken van Chinese ambtenaren, waaronder de chef (Wang Yi) en de diplomatieke woordvoerders en de ambassadeur in Kabul (de heer Cong Peiwu), blijkt dat de regering in Peking haar positie in Afghanistan verdedigt in een veiligheids- en economisch discours, en in een context van geografische nabijheid[12]. China wil Afghanistan graag binnen zijn invloedssfeer houden.
Sinds het einde van de jaren 2000 zijn de betrekkingen tussen de Westerse landen, Israël en Turkije om verschillende redenen gespannen geraakt. Ten eerste is de vooruitgang bij de onderhandelingen over de toetreding van Turkije tot de EU tot stilstand gekomen[1]. Voorts is de Cypriotische kwestie nog steeds niet opgelost na de categorische weigering van Turkije om de Griekse kant te erkennen en zijn militaire troepen uit het noordelijke (Turkse) deel van het eiland terug te trekken[2]. Ten slotte richt Turkije zich steeds meer tot Palestina, wat Israël ertoe brengt naar andere landen uit te kijken om zijn nationale belangen veilig te stellen[3].
Als gevolg van de regionale spanningen hebben drie landen in het oostelijke Middellandse-Zeegebied - Griekenland, Cyprus en Israël - belangrijke militaire en energieallianties gesloten[4].
In Griekenland hebben namelijk diverse luchtoefeningen plaatsgevonden waarbij de drie landen betrokken waren, waaronder INIOCHOS in april 2021[5]. Alle drie de landen zijn echter ook bezorgd over de energievoorziening[6]. De gasvoorraden in de Cypriotische en Israëlische wateren bieden een unieke kans, niet alleen om een alternatieve aanvoerroute te verzekeren voor die uit Rusland en Turkije met de Turkish Stream-pijpleiding, maar ook om de energieafhankelijkheid van deze twee voornoemde landen te verminderen[7]. Cyprus, Griekenland en Israël hebben immers onlangs een gaspijpleidingproject (East Med) ondertekend dat de gasvelden van het oostelijke Middellandse-Zeegebied niet alleen met Griekenland, maar ook met Italië (!) zou verbinden.[8]. Bovendien hebben de drie landen, om het elektriciteitsnet te verbeteren, besloten een onderzeese kabel aan te leggen die Israël via Cyprus met Griekenland zou verbinden[9]. Deze trilaterale projecten hebben de aandacht getrokken van de Europese Commissie, die ze als gunstig beschouwt voor Europa en zijn gas- en elektriciteitsvoorziening[10].
Uiteraard zijn deze alliantie en haar regionale invloed ook onderworpen aan interne en lokale beperkingen. De Arabisch-Israëlische spanningen en de geopolitieke gevolgen daarvan op het internationale toneel hebben Griekenland en Cyprus ertoe gebracht afzonderlijke contacten te onderhouden met bepaalde buurlanden, zoals Libanon, Palestina, alsook Egypte en Jordanië[11]. De akkoorden van Abraham, alsook het PHILIA-forum en de Top van Paphos, hebben de Trilaterale Alliantie echter de gelegenheid geboden om haar geopolitieke netwerk in Europa en in het Midden-Oosten (Arabische Golflanden) uit te breiden[12].
Gezien hun geografische ligging en hun potentieel als oost-west-mediterrane energiecorridor, kan de alliantie Griekenland-Cyprus-Israël het Westen een nieuw geopolitiek instrument in handen geven, en zelfs een nieuwe hoofdrolspeler worden op het internationale toneel in het oostelijke Middellandse-Zeegebied. De initiatieven van het bondgenootschap worden niet alleen gesteund door lidstaten van de EU zoals Frankrijk en Italië, maar trekken ook de aandacht en belangstelling aan de andere kant van de Atlantische Oceaan (VS).[13].
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Tegenwoordig gaat veel van het nieuws over de relatie tussen de Europese Unie (EU) en Turkije, vooral in verband met het buitenlands beleid van de EU in het Midden-Oosten. Om geopolitieke redenen werd en wordt Turkije immers nog steeds beschouwd als een vitale partner voor de Europese Unie[1]. In het nieuws is er echter weinig aandacht voor de rol van de lidstaten in de geopolitiek. Als voorbeeld kunnen we het geval van Griekenland noemen[2].
Griekenland, dat de Balkan, Noord-Afrika en Azië omspant, is geografisch zeer gunstig gelegen en blijft aantrekkelijk voor veel investeerders. Het heeft echter te kampen met grote rivaliteit met Turkije, geleid door Erdogan, en zijn bondgenoten[3]. Zelfs West-Europa maakt zich hierover zorgen, vooral na het recente feit dat Franse schepen samen met Griekse schepen patrouilleerden in de Egeïsche Zee en de oostelijke Middellandse Zee[4].
Om tegenwicht te bieden aan de Turkse invloed had Griekenland de laatste jaren zijn contacten met zijn buurlanden opgevoerd, vooral met landen die moeilijke betrekkingen hebben met Turkije. Naast Cyprus en Israël hadden Egypte, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten talrijke militaire allianties met Griekenland gesloten, en in de loop der jaren waren militaire oefeningen frequent geworden[5]. Er zijn verschillende officiële bijeenkomsten en regionale topontmoetingen georganiseerd. Tot de meest recente behoort het PHILIA-forum in Athene in februari 2021[6]en de top van Paphos (Cyprus) in april 2021[7]. Griekse functionarissen hadden ook de contacten met hun Bahreinse, Jordaanse, Palestijnse en Iraakse tegenhangers geïntensiveerd[8]. Zelfs in Damascus, werd de Griekse ambassade onlangs heropend[9].
In de huidige context, waarin Turkije zich steeds meer richt op het Oosten, voornamelijk Rusland en Iran[10]In het licht hiervan moeten wij meer dan noodzakelijkerwijs vraagtekens plaatsen bij de rol van de EU-lidstaten in de geopolitiek, met name door op Europees niveau manoeuvreerruimte te bieden tegenover zowel hun rivalen als hun partners[11] . Aangezien zelfs de Verenigde Staten hun betrekkingen met Griekenland hebben verdiept[12]Bovendien kan men zich afvragen of Griekenland een nieuwe brug is geworden tussen Europa en het Midden-Oosten.
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
De laatste jaren, nu de spanningen tussen de Europese instellingen voortduren, wordt in de media routinematig bericht over de verschillende partnerschappen tussen Oost-Europese landen, zoals de Visegrád-groep van Polen, Slowakije, de Tsjechische Republiek en Hongarije[1]. Er is echter nog een ander, veel minder bekend partnerschap waarbij Oosteuropese landen zijn betrokken: het Drie Zeeën-initiatief (TSI).
Opgericht in 2015 door de Poolse president Andrzej Duda en zijn toenmalige Kroatische ambtgenoot, Kolinda Grabar-Kitarović[2]Evenals de Visegrád-landen omvat het initiatief de drie Baltische landen (Estland, Letland en Litouwen), Roemenië, Bulgarije, Oostenrijk, Slovenië en Kroatië.[3].
Tijdens de eerste top in Dubrovnik in 2016 hebben de 12 leiders van de aangesloten landen een gezamenlijke verklaring aangenomen over "samenwerking op het gebied van energie, vervoer, digitaal en economie"[4]. Zoals president Duda opmerkte, gaat het bij het initiatief "om Centraal-Europese regionale samenwerking bij concrete projecten, die in het kader van de EU worden uitgevoerd en bijdragen tot meer cohesie en regionale ontwikkeling van de Unie".[5].
Sinds het bezoek van de voormalige Amerikaanse president Donald Trump aan Warschau ter gelegenheid van de tweede top in het kader van het Drie Zeeën-initiatief (2017) hebben de leiders hun samenwerking in de energie- en defensiesectoren echter opgevoerd[6]. Zij rekenen immers op een sterkere integratie van de regio op energiegebied (met name voor gas) met een groeiende aanwezigheid van de Verenigde Staten op de wereldmarkt voor vloeibaar gas (LNG). In de context van de Nord Stream 2 pijpleiding stelt dit Oost-Europa niet gerust, en wordt aangedrongen op een diversificatie van de energievoorziening[7]. Voorts heeft de voormalige Kroatische president Grabar-Kitarović tijdens de Top van Warschau een deskundige voorbereiding aangekondigd van 157 infrastructuurprojecten op het gebied van energie, vervoer en telecommunicatie, ter waarde van ongeveer 50 miljard euro. Deze projecten omvatten de Noord-Zuid-gascorridor die de Oostzee met de Adriatische Zee verbindt, waarbij de Poolse terminal in Świnoujście zal worden verbonden met de Kroatische terminal op het eiland Krk (in aanbouw), alsmede de gasinterconnectoren tussen Polen, Slowakije en Tsjechië, waarvan een tak Hongarije verbindt[8]. De ambtenaren werken momenteel aan de Baltic Pipe-pijpleiding, waardoor gas vanuit Noorwegen (via Denemarken) naar Midden-Europa zou kunnen worden aangevoerd vanaf de LNG-terminal in Świnoujście[9].
Ook andere weg- en spoorweginfrastructuurprojecten zijn in uitvoering, zoals de Via Carpatia en Rail Baltica[10]. De Via Carpatia moet de Litouwse havenstad Klaipėda (Oostzee) via Slowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije verbinden met Thessaloniki (Egeïsche Zee), terwijl de Rail Baltica Warschau via Litouwen en Letland met Tallinn en zelfs Helsinki moet verbinden.[11].
Tot slot hebben twee Poolse en Roemeense investeringsbanken tijdens de top in Ljubljana (Slovenië) in juni 2019 de oprichting aangekondigd van een investeringsfonds in het kader van het Drie Zeeën-initiatief, waaraan momenteel 9 van de 12 landen deelnemen, parallel aan de Europese programma's[12]. Het fonds wordt geraamd op iets meer dan 1,2 miljard euro (inclusief 750 miljoen euro van Polen) en zou uiteindelijk 5 miljard euro moeten bereiken met bijdragen van I3M-landen, internationale financiële instellingen en particuliere institutionele beleggers[13].
In september 2019 hebben de voorzitters van de financiële centra van de landen van de Visegrád-groep (V4: Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije) en drie andere landen van het Drie Zeeën-initiatief (Roemenië, Kroatië en Slovenië) hun voornemen aangekondigd om een gemeenschappelijke beursindex, de CEEplus[14].
Het Drie Zeeën-initiatief is daarom een Unie binnen de Unie in die zin dat het werkt aan betere noord-zuid-verbindingen, en niet alleen west-oost zoals van oudsher het geval is. Parallel met de Europese Unie werkt zij aan een diepgaander sociaal-economische ontwikkeling van de landen van Midden- en Oost-Europa. Volgens statistische gegevens vertegenwoordigen de 12 lidstaten 30 % van de oppervlakte van de EU, 25 % van haar bevolking, en bijna 20 % van haar BBP[15].
De Duitse president Steinmeier heeft onlangs het belang van dit initiatief onderstreept en zijn steun uitgesproken voor de verdere Europeanisering ervan ("deel te gaan uitmaken van het Europees beleid en de Europese investeringsinstrumenten") naar aanleiding van de laatste top in Sofia (Bulgarije) in juli 2021[16]. Bovendien blijft de Europese Commissie een belangrijke bijdrage leveren aan infrastructuurinvesteringen in de I3M-landen, van de Adriatische Zee tot de Oostzee en de Zwarte Zee[17].
Naast Duitsland en de Verenigde Staten werden vele landen uitgenodigd op de I3M-topontmoetingen, zoals Griekenland en Japan[18]. Het Initiatief heeft ook geopolitieke plannen om de Amerikaanse en Europese invloed te consolideren tegenover die van Rusland en China[19]. Dit belang komt op een moment dat de Europese leiders zich na de destabilisatie van Oekraïne (Krim, Donbass) mobiliseren[20]voor een militaire versterking van de oostflank van de NAVO. Terwijl de leiders van het initiatief ook proberen te concurreren met het door China ontwikkelde "Belt Road Initiative[21].
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Tegenwoordig wordt de samenleving in het Westen geconfronteerd met een steeds zorgwekkender verschijnsel, namelijk de radicale islam. Er worden steeds meer vragen gesteld over hoe daarmee om te gaan[1]. Veel media, politici en academici pakken deze problemen echter aan zonder de oorzaken te analyseren. Vandaag zijn we getuige van een herhaling van fouten die al eerder zijn gemaakt[2]. Het optreden van het Westen ten aanzien van de radicale islam vertoont veel gelijkenis met dat ten aanzien van Iran ten tijde van de revolutie van 1978-1979, en opnieuw met dat ten aanzien van de Arabische landen in 2010-2011[3]. Het is interessant eraan te herinneren dat de leiders van de genoemde landen reeds geconfronteerd waren met het probleem van de radicale islam en pogingen in het werk stelden om dit in te dammen[4].
Sindsdien hebben de westerse regeringen echter gekozen voor een aanpak die hoofdzakelijk gericht is op mensenrechten en democratie, ten nadele van de realiteit ter plaatse in het Midden-Oosten (sociaal-culturele verschillen)[5]. Dezelfde besluiten werden genomen ten aanzien van Tunesië, Egypte en Syrië[6]. In beide gevallen lieten de resultaten niet lang op zich wachten (verergering van de politieke crisis, toename van de repressie, burgeroorlog)[7].
Deze gebeurtenissen tonen de nadelen en tekortkomingen aan van de opzet van de zachte kracht in het Westen, vooral in Europa. De Europese Unie, en tot op zekere hoogte de Verenigde Staten, zijn tegenwoordig meer bezig met het bevorderen van waarden als mensenrechten en democratie, en het sanctioneren van verschillende landen die deze officieel niet respecteren (Iran, Syrië,...)[8].
In het licht van de huidige gebeurtenissen sinds de jaren zeventig heeft het westerse beleid ter bevordering van waarden gemengde resultaten gehad. Hoewel het heeft bijgedragen tot de sociaaleconomische ontwikkeling van de Europese nabuurschap, heeft het ook fenomenen in het leven geroepen zoals migratiecrises die de radicale islam gedeeltelijk naar het Westen hebben geëxporteerd, zoals sinds 2015 in Europa wordt waargenomen (aanslagen, toenemende onveiligheid in de steden, onrust aan de buitengrenzen)[9]. Het beeld van de westerse sancties heeft ook een schaduwzijde, in die zin dat zij niet hebben bijgedragen tot verandering van regime en/of bestuur, laat staan tot de uitroeiing van de radicale islam[10]. Zij hebben ook geleid tot een verdieping van de betrekkingen tussen landen die een probleem vormen voor het Westen[11]. Wij herinneren aan Syrië en Iran, die hun contacten met China en Rusland hebben geïntensiveerd[12]. Bovendien hebben de laatste twee landen een aanzienlijke invloedssfeer in de wereld, onder meer in Afrika en Latijns-Amerika[13]. Via een dergelijk geopolitiek netwerk wordt vastgesteld dat de bevordering van waarden en de sanctionering van niet-naleving niet alleen ondoeltreffend zijn, maar ook gemakkelijk omzeild kunnen worden[14]. Soms hebben zij een averechts effect gehad (burgeroorlog, humanitaire crisis,...), hetgeen mede heeft bijgedragen tot de verspreiding van de radicale islam in het Westen[15]. Men kan niet concluderen dat het Westen ongewild meer ruimte heeft gegeven aan de radicale islam op zijn eigen grondgebied.
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Om de markt te ontwikkelen waarin wij ons willen vestigen - namelijk de nieuwe technologieën zo dicht mogelijk bij de gebruikers - in deze maatschappij in beweging die Iran is, is het noodzakelijk rekening te houden met de jongste gebeurtenissen op internationale schaal en er profijt van te trekken wanneer zij dat mogelijk maken.
Van de resultaten van de Amerikaanse verkiezingen tot de opkomst van de Russische en Aziatische invloed op het wereldtoneel, moet onze fractie weten welk standpunt zij moet innemen om de voorsprong te behouden die zij lijkt te hebben bij het vestigen van een zekere hegemonie van onze produkten op Iraans grondgebied, maar ook bij het idee om van Frankrijk een land te maken dat de Iraanse regering steunt, zonder schade te berokkenen aan de verdragen en contracten tussen Frankrijk en de naties die Iran in de marge van de wereldeconomie wensen te zien. Het is dan ook een werk van nauwgezet onderzoek en een zekere diplomatie die onze studie interesseert, die zou kunnen worden vertaald in een vraag van het volgende type: welke kansen kunnen worden aangegrepen om de Franse buitenlandse handel op ons gebied te ontwikkelen?
In zijn eerste ambtsweek slaat de nieuwe president de genadeslag voor het Midden-Oostenprobleem; de handel met Iran wordt beloofd te worden vergeten. Dergelijk geweld zou legitiem kunnen zijn gezien de internationale financiële allianties en vooroordelen van Trump. Enerzijds blijven de olieproducerende landen van het Arabisch schiereiland de voornaamste leverancier van het zwarte goud van de VS; bijgevolg zijn de hedendaagse en religieuze spelletjes die de betrekkingen tussen deze landen, waar de machthebbers Soennieten zijn, en het Sjiietische Iran, dat de meerderheid heeft, animeren. Deze onenigheid is voor de presidentiële regering het ideale voorwendsel om af te stappen van de toezeggingen en beloften van openheid die door de regering-Obama op de onderhandelingstafel zijn gelegd. Een dergelijke ommezwaai is ook een handreiking aan Israël, dat weliswaar een land is dat niemand mag omdat het alles wantrouwt, maar dat bepaalde uitwisselingen met de landen van het Arabisch schiereiland - voor olie - tolereert en dat daarom de afspraken van Barack Obama met Iran verafschuwt. Perzië is niets anders dan een potentiële en machtige vijand voor een Israëlisch volk dat geïnteresseerd is in een heroprichting van het grote oude Israël. Indien de Perzen er echter in zouden slagen zich aan te sluiten bij alle ontwikkelde landen in termen van technologie, markt, financiën en militaire macht, zou de Hebreeuwse wil te gronde gaan omdat de Iraniërs reeds over een strijdmacht beschikken die in staat is hen in toom te houden, maar vooral om hen binnen te vallen indien de VS een einde zouden maken aan de bescherming die zij sinds 1948 in de regio hebben ingevoerd.
Dit verzet tegen Iran gaat hand in hand met een zekere ongezonde kijk op de Europese Unie van de kant van de president. De verschillende crisissen die ons continent heeft doorgemaakt, met name de afgelopen vijf jaar, de bijna wereldwijde ineenstorting van het economische, politieke en sociale systeem van de Unie, bieden immers een schouwspel dat op het eerste gezicht niet erg boeiend is voor de wereld. Daarbij komen nog de komende verkiezingen in Frankrijk en Duitsland, die een morele en diplomatieke tragedie beloven te worden; net als "America first" zijn veel radicale politieke partijen gesterkt in hun isolationistische bedoelingen, net als Trump. Het conflictpunt is echter niet alleen de wens om de Amerikaanse markt te beschermen, maar vooral het idee dat de Europese Unie zwak en kwetsbaar is in de ogen van het Amerikaanse voorzitterschap. De EU is een onvergelijkbare markt, maar de interne verdeeldheid, het gebrek aan militaire macht en het verlangen naar onafhankelijkheid van de Amerikaanse dollar zijn allemaal dwaze punten. De Brexit getuigt van de zwakte van een Europa dat niet in staat is zijn machtigste leden tegen te houden, dat niet in staat is zijn grenzen te beschermen, dat niet in staat is verder te kijken dan historische vooroordelen en Turkije en Rusland binnen zijn grenzen te brengen, zo niet fysiek, dan toch minstens economisch.
Dit is een tweede twistpunt tussen de VS en de EU, een tweede toegevoegde waarde aan onze industriële aanpak.
De grote revolutie die Trump heeft teweeggebracht is zijn aantrekkingskracht op Rusland, zijn bereidheid om sterke banden te smeden tussen de Russische economie en die van zijn land. Het is een bereidheid om verder te gaan dan conflicten uit het verleden, om terug te keren naar de moderne wereld in het tsaristische tijdperk, toen de VS en Rusland weinig reden hadden om in conflict te zijn. Het is een internationale opwarming die ons de Koude Oorlog doet vergeten en de tegenstellingen die het gevolg waren van de machtsstrategieën van de twee groten van deze wereld gedurende de laatste veertig jaar. Een dergelijke toenadering is een teken aan de wereld dat wij in plaats van de VS als enige bewaker van het wereldevenwicht - een bewaker die overal waar hij komt problemen zaait - een onovertroffen economische macht zullen hebben die geallieerd is met de grootste militaire macht op het oude continent en in Azië. Zowel voor de economie als voor de veiligheid in de wereld zou dit een slechte zaak kunnen zijn, aangezien men begrijpt dat Rusland, indien het de kant van de Amerikanen zou kiezen, geen ander obstakel zou hebben dan de afspraken die met de Amerikanen moeten worden gemaakt over de modus operandi op wereldschaal op het gebied van financiën, militair en diplomatie. Het einde van een dergelijk patroon van machtsverdeling zou de VS in staat stellen China, Europa en India af te maken en zichzelf in staat stellen Afrika ten eigen bate te ontwikkelen.
Een dergelijke aanpak is echter lastig omdat de Russen met veel stappen diepere en sterkere banden hebben dan met de VS, die nog steeds de voornaamste internationale tegenstander van de hegemoniale bedoelingen van de VS is. De niet aflatende ijver en inventiviteit van de reus van de voormalige USSR hebben alle Amerikaanse militaire en sociale deskundigen de afgelopen decennia op hun tenen gehouden. Vandaag zou de totstandbrenging van een dergelijke alliantie afhankelijk zijn van een herpositionering van Rusland in zijn betrekkingen met partners als China, India en Iran voor wat ons interesseert. Een delicate zet.
Wat de ontwikkeling van onze onderneming betreft, maar ook in verband met de kansen voor Frankrijk die door dergelijke omkeringen van de situatie worden geboden, in het idee van een nieuwe band die met Iran moet worden geweven, zijn de recente gebeurtenissen een echte kans. Vanuit louter diplomatiek oogpunt heeft Frankrijk nu inderdaad vrij spel in Iran, aangezien de Verenigde Staten hun sancties tegen de Perzen zullen opvoeren, maar ook de greep van de Europese Unie, die door het nieuwe Amerikaanse voorzitterschap volledig in diskrediet wordt gebracht, zullen versoepelen. Met enige voorzichtigheid, vooral ten aanzien van Turkije, de landen van het Arabische schiereiland en Israël - dat Frankrijk sinds Charles De Gaulle alleen heeft gerespecteerd uit de wens welwillend en verantwoordelijk te zijn tegenover een wereld die met de vinger wijst naar het land voor de Vel-d'Hiv, maar ook omdat het zijn zaken met de Verenigde Staten goed uitkomt - zullen de Franse machten, waarvan we bijna zeker zijn dat ze in handen zullen vallen van Emmanuel Macron (een groot verdediger van zakenlieden), de volledige vrijheid hebben om de deuren van het Iraanse Rijk en zijn markten te openen.
Bovendien zou onze groep, die zich bezighoudt met onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe technologieën - op het gebied van luchtvaart, vervoer, mobiele en geconnecteerde technologieën - bij een daadwerkelijke toenadering tussen de VS en Rusland te maken krijgen met een vermindering van het aantal commerciële contracten tussen de Russen en de Perzen, die zich verraden zouden voelen; die zich zeker verraden zouden voelen omdat een dergelijke alliantie tussen de twee oude vijanden een verzaking zou betekenen van de allianties van de voormalige Sovjetmacht met de gemarginaliseerden van de ontwikkelde wereld. Bovendien zou een stap van de VS weg van de Europese acties, maar vooral van haar financiën en economie, een nieuwe lucht geven aan de handel tussen haar leden. Indien de VS ons in de steek laten, zal Duitsland zijn steunpilaar verliezen, de Engelsen hun invloed bij de Europeanen, en Frankrijk zou zijn plaats als leidende kracht in het centrum van Europa terugwinnen. Met een gedrag dat de uitdagingen van morgen waardig is, zouden de Fransen echter kunnen bijdragen tot de instandhouding van de Europese Unie, de samenwerking tussen ondernemingen kunnen versterken en tegelijkertijd de stappen van hun industriëlen in het buitenland, met name in Iran, kunnen ondersteunen.
Het scenario dat wordt voorbereid is niet catastrofaal, maar vereist gevoeligheid en het vermogen om algemene bewegingen te voorzien van de kant van de omringende machten, evenals van de markten en andere industriëlen in de sector die de onze is. Het feit dat Iran op het internationale toneel nog meer op een zijspoor wordt gezet, dat het een nieuw territorium van terroristen wil worden, is echter een kans voor ons, die, door een uitgestoken hand, een tolerante en onbevooroordeelde macht te belichamen, zonder problemen de Perzische markt en hun samenleving zullen binnentreden; ons van meet af aan vrijwel alle kansen biedend voor de ontwikkeling van onze industrie, en de voordelen die deze met zich meebrengt.
2022 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Het is een vergissing ervan uit te gaan dat internationale geschillen altijd door diplomatie kunnen worden beslecht indien er sprake is van "goede trouw" en "bereidheid om tot een akkoord te komen".
Henry A. Kissinger
Hedendaagse diplomatie, waarvan de traditionele opvatting is "de wijze waarop de buitenlandse aangelegenheden van een volkenrechtelijk subject worden behartigd met vreedzame middelen en voornamelijk door onderhandelingen"[1]Naast multilaterale organisaties wordt het gekenmerkt door een brede opvatting van het voeren van staatszaken die een veelheid van niet-overheidsactoren - ook wel niet-gouvernementele organisaties genoemd - omvat. Gezien zijn complexiteit blijft dit instrument een van de belangrijkste componenten van de macht van een land. Dientengevolge zijn diplomatieke praktijken onderhevig aan voortdurende bijstelling[2]De Europese Unie heeft een lange geschiedenis op het gebied van onderwijs en opleiding, waarbij een innovatieve aanpak nodig is om de nationale belangen doeltreffend te verdedigen.
De strijd tegen het terrorisme blijft een van de prioriteiten van de huidige Amerikaanse regering. Zoals president Obama benadrukte op de recente Top van het Witte Huis over de strijd tegen gewelddadig extremismeTerroristische organisaties zoals Al Qaeda en Islamitische Staat vormen een "dringende" bedreiging[3] voor de veiligheid van de Verenigde Staten en die van de Amerikaanse bondgenoten en partners. Hoewel er een zekere continuïteit is in het beleid van de VS inzake terrorismebestrijding, is het onvermijdelijk dat wij het eens zijn met Tina Kaidanow, coördinator van het Bureau voor terrorismebestrijding van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de aard van de terroristische dreiging gevarieerd is en zich blijft ontwikkelen, waardoor een voortdurende aanpassing van de aanpak van de VS nodig is[4].
De wereldwijde dimensie van de terroristische dreiging maakt de diplomatie tot een centrale instelling in de terrorismebestrijding van de Amerikaanse regering, met nauwe banden met buitenlandse diplomatieke detachementen. Inderdaad, zoals Haris Pesto opmerkt, " de bestrijding van een terroristisch netwerk zoals dat van Al Qaeda vereist de medewerking van talrijke landen, aangezien het netwerk over de hele wereld actief is. Een doeltreffende antiterrorismediplomatie bundelt al deze activiteiten tot een samenhangend geheel "[5].
Colin Powell zei: " diplomatie is de eerste verdedigingslinie van dit land en tevens een van onze krachtigste aanvalswapens in de oorlog tegen het terrorisme "[6]. Om het gewicht van de moderne diplomatie in de terrorismebestrijdingsstrategie van de VS te kunnen bepalen, moet daarom de vraag worden gesteld: "Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de VS in de strijd tegen de dreigingen van deze terroristische groeperingen?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten de methoden worden onderzocht die de Amerikaanse diplomatie gebruikt om coalities en samenwerking met haar internationale partners tot stand te brengen. Deze methoden, waaronder directe diplomatie, de diplomatie van internationale organisaties, de zogenaamde "expeditionaire diplomatie", alsmede publieke diplomatie, zullen in deze analyse centraal staan.
Diplomatie is nog steeds een essentieel onderdeel van de algemene strategie van de Verenigde Staten in de strijd tegen het internationale terrorisme. Tegelijkertijd is terrorisme een steeds actuelere en, in sommige delen van de wereld, urgente bedreiging. Dit gevaar, waarvan de aard mettertijd voortdurend verandert, heeft volgens de coördinator van het Bureau voor terrorismebestrijding van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Tina Kaidanow, de neiging zich te concentreren op plaatselijke doelstellingen[62]. De Amerikaanse diplomatie is dus rechtstreeks betrokken bij de actoren van deze samenwerking op alle niveaus - internationaal, nationaal, regionaal en lokaal[63]. 63] Bovendien omvat deze regeling in een steeds complexere omgeving een veelheid van niet-overheidsactoren. Een belangrijk aspect van de Amerikaanse diplomatieke onderhandelingen is het ondersteunen van de inspanningen om de terrorismebestrijdingscapaciteiten van de VS-partners te ontwikkelen. De bijstand van de VS en de coördinatie met de geallieerde landen en de partnerlanden vinden hoofdzakelijk plaats via talrijke bilaterale bijeenkomsten. Minister van Buitenlandse Zaken Kerry speelt in dit verband een sleutelrol. Multilaterale samenwerking - zoals het Mondiaal Terrorismebestrijdingsforum (GCTF) of de recente top van het Witte Huis over de bestrijding van gewelddadig extremisme - blijft echter een belangrijke factor in de Amerikaanse diplomatieke strategie. Hetzelfde geldt voor de internationale en regionale organisaties, die de Verenigde Staten in staat stellen de financiële kosten van diverse externe operaties tot op zekere hoogte te beperken, en tevens een grotere legitimiteit te verwerven in de strijd tegen het terrorisme. Het is van belang te benadrukken dat de strijd tegen het terrorisme voor de Amerikaanse regering boven andere internationale aangelegenheden staat, hetgeen betekent dat de VS niet uitsluiten de bondgenootschappelijke hand te reiken aan landen waarvan de politieke kenmerken slechts marginaal of zelfs helemaal niet verenigbaar zijn met die van de VS[64]. 64] Aangezien het hoofddoel van de Amerikaanse diplomatie is, ervoor te zorgen dat terroristen geen plaats hebben die als "veilige haven" kan worden aangemerkt, is expeditionaire diplomatie een onmisbaar onderdeel van deze algemene diplomatieke strategie. Zijn taak bestaat er immers in te zorgen voor een doeltreffende toegang tot de informatie ter plaatse en voor een constante communicatie met de internationale partners. De rol van de openbare diplomatie in de strijd tegen het terrorisme is eveneens van cruciaal belang voor het welslagen van de wereldwijde diplomatieke strategie van de VS. Het inzicht van de internationale partners in de doelstellingen is van fundamenteel belang voor de totstandbrenging van internationale coalities en samenwerking. Het nut van publieksdiplomatie wordt nog vergroot door het feit dat het invloedsspectrum ervan zich uitstrekt van politieke vertegenwoordigers tot het publiek in landen die door terrorisme worden getroffen, alsmede tot activisten zelf. De doeltreffendheid van deze aanpak wordt vergroot door het toegenomen gebruik van cybertechnologieën, die een essentieel aspect van de inspanningen zijn geworden. In orde.Het voornaamste kenmerk van de Amerikaanse diplomatie is de wens om zoveel mogelijk actoren bijeen te brengen om de krachten te bundelen tegen de dreiging van het internationale terrorisme.
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
Het echte besluitvormingsproces is fundamenteel gebaseerd op de Obama-staf van de president, d.w.z. een kleine inner circle van adviseurs die hun relaties met hem hebben gesmeed tijdens zijn campagne in 2008. Het is in wezen president Obama zelf die beslist, na raadpleging van een aantal aspecten binnen deze binnenste kring van adviseurs. Het is voornamelijk de Stafchef McDonough een van zijn spindoctors en bolsterers), de president het meest vertrouwt. Dan komt S. Rice, de Nationale Veiligheidsadviseur. Deze vormen, samen met de rest van de binnenste cirkel, de "in groep"De loyalisten van de president genieten van de bevoorrechte toegang tot hem. De rest van de intuïtieve adviseurs vormen de "uit de groep"Dit is een typisch kenmerk van de regering-Obama, die lijdt aan Vertical Dyad Linkage (Danserau), aangezien de leider verschillende relaties ontwikkelt met elke structuur. Dit is een typisch kenmerk van de regering-Obama, die lijdt aan Vertical Dyade Linkage (Danserau), aangezien de leider verschillende relaties ontwikkelt met elke structuur. Bovendien lijken de meeste kenmerken van de onderhavige zaak erop te wijzen dat een formele structuur regelt de hiërarchische verhoudingen.
In feite is het besluitvormingsproces gesloten in wezen aan de loyalisten van de president, met als gevolg een gebrek aan brainstormen buiten de in-group. Zelfs als er verschillende opties op tafel liggen, worden die niet in overweging genomen en zelfs als de doelstellingen niet worden gehaald, worden de strategieën niet opnieuw geëvalueerd. Obama heeft ook niet iemand in zijn kring van adviseurs die de rol kan spelen van de advocaat van de duivel.
Het besluitvormingsproces wordt gekenmerkt door sterke verdeeldheid en spanningen tussen de civiele en de militaire sfeer, hetgeen met name kan worden geïllustreerd door de meningsverschillen tussen het Ministerie van Defensie en het Witte Huis. De belangrijkste reden voor deze spanningen is dat het besluitvormingsproces partijdig is, in die zin dat de voorzitter mist vertrouwen in andere institutionele adviseurs zoals de minister van defensie of de minister van staat. Dit resulteert in de gebrek aan overlegin wezen met het Pentagon. Ondanks het feit dat het ministerie van Defensie een andere visie heeft op de strategie die nodig is om ISIS te bestrijden, wordt daar geen rekening mee gehouden, zelfs niet na een aanzienlijke periode waarin de doelstellingen van het beleid van Obama niet zijn bereikt. Dientengevolge vormden bureaucratische verdeeldheid, gematerialiseerd in disfuncties, een belangrijk element dat de opbouw van een duidelijke strategie op lange termijn in de weg stond.
Positief is echter dat Kerry, Hagel of Dempsey, ondanks verschillende opvattingen over de gevolgde strategie, publiekelijk hebben getracht hun steun te betuigen aan de strategie van Obama. Er waren ook enkele voorbeelden van goede samenwerking, zoals tussen Kerry en Obama bij de pogingen om een internationale coalitie tegen ISIS te vormen.
De publieke opinie heeft altijd een sleutelrol gespeeld in Obama's presidentschap. In het onderhavige geval hebben de video's van de onthoofdingen van Amerikaanse journalisten een enorme impact gehad op de publieke opinie in Amerika, als een soort "CNN effect"is gevolgd. Dit heeft een belangrijke rol gespeeld bij de opbouw van de strategie die, ook in haar verdere aanpassingen, steeds de opiniepeilingen zal volgen, zoals blijkt uit de weigering om troepen op de grond te sturen (het percentage mensen dat luchtaanvallen wilde, was in feite hetzelfde als het percentage mensen dat tegen het sturen van grondtroepen was). Dit geeft krediet aan de pluralistisch model.
Het Congres, verre van zelf een factor te zijn, heeft Obama de neiging het te gebruiken voor zijn eigen politieke spelletjes. Haar goedkeuring vragen wanneer hij eigenlijk niet wil ingrijpen (wetende dat hij die niet zal krijgen), en haar weigeren wanneer hij wel wil ingrijpen, onder het voorwendsel van AUMF of de Wet Oorlogsbevoegdheden.
Recht in Rystadt's misvatting bewijst Obama's houding eens te meer dat de president de gevaarlijke neiging heeft om de realiteit verdraaien, om die aan te passen aan zijn perceptuele aanleg, biasing en daarmee het hele besluitvormingsproces. In de media beschreef hij ISIS voor het eerst als een JV-team (Junior Varsity team), onderschatte hij de dreiging en bleef hij zijn agenda doordrukken om comfort eigen visie op de wereld waardoor "het tij van de oorlog is aan het wegebben". Het beschermen van zijn kernovertuigingenwas hij gekant tegen het zenden van troepen op de grond voor gevechtsmissies en negeerde hij de adviezen van de deskundigen door permanent "technieken om de consistentie te verminderen"door een proces van selectieve interpretatie waardoor hij in Lambro's fantasiekring waar zijn wensdenken lijkt allemaal zo echt.
Bovendien, met een Hoge cognitieve complexiteitHij geeft Herman ook gelijk, want het geval in kwestie is een illustratie van zijn moeilijkheden om zelf dringend een beslissing te nemen, nooit genoeg informatie te krijgen, en het levert hem de onderscheiding van de Duroselle's op "Voorzichtig"besluitvormer.
De idiosyncratische analyse van een dergelijke situatie benadrukt met name zijn egodat een belangrijke rol speelt wanneer een besluitvormer zo ver van de realiteit afstaat en dit lijkt er sterk op te wijzen dat opiniepeilingen die wijzen op een terugval in zijn populariteit opmerkelijke variabelen kunnen zijn geweest in de manier waarop hij "behandeld"de crisis. We kunnen ook opmerken dat stress-gerelateerde reacties kunnen hier worden aangegeven. Beginnen met een ontkenningverhuizen naar agressie (de Paardenstront moment bracht een duidelijk extra sterke gebrek aan emotionele intelligentie), om uiteindelijk tot het punt van besluitvorming te komen verlamming waarmee hij op zichzelf zijn onvermogen tot besluitvorming erkent. In die optiek zou men ook kunnen stellen dat het volgen van Hermans theorie over evaluatie en beoordeling van leidersde man komt over als zelfverzekerd (met woorden als "I", "Ik", "als opperbevelhebber...", "mijn prioriteit"probeert" bij de aankondiging van gunstige en positieve maatregelen, terwijl bij een negatieve aankondiging of wanneer hij van plan is de groepsidentiteitspeelt hij de teamspeler kaart ("we hebben geen strategie", "we laten ons niet meeslepen in nog een oorlog").
Maar zo'n houding moet begrepen worden door de ogen van Obama zelf. Als verdediger van de natievorming, maakt zijn retoriek ten opzichte van deze crisis hem Boter en wapen dilemma omdat zijn korte termijn belangen tegenstrijdig zijn met de lange termijn aspiraties. Inderdaad, hij is "de man die oorlog beëindigt"en hij is van plan dat te blijven. Achter het argument van de oorlogsmoeheid van het publiek, schuilt zijn eigen onwil om Amerikaanse macht te projecteren. Dit moet in verband worden gebracht met zijn obsessionele wil om zich te onderscheiden van zijn voorganger G.W. Bush, die zichzelf graag zag als "de beslisser"waardoor hij uiteindelijk helemaal geen beslissing neemt. En ook al maakte hij eenvoudige analogieën met Jemen en Afghanistan tijdens het besluitvormingsproces, zou dit in zijn geheel meer kunnen lijken op een geheel omgekeerde analogie van het Bush Model, door antagonisme waaraan, hij zijn eigen identiteitsdefinitie schreef.
De besluitvorming van Obama is ook vaak reactionair op de gebeurtenissen in het geval van ISIS. Een zekere gebrek aan besluitvaardigheid heeft ook als resultaat een gebrek aan duidelijkheid op de strategische doelstellingen. De vastberadenheid van de retoriek strookt vaak niet met de concrete acties en de vastgestelde doelstellingen zijn onrealistisch met de strategie op zijn plaats. Hij centraliseert de besluitvorming binnen een zeer kleine groep van adviseurs en is vaak persoonlijk betrokken. Zijn stijl wordt ook gekenmerkt door de wil om alle details te controleren en te beheren, wat kan worden geïllustreerd door zijn micro-management aanpak. Hij is niet ontvankelijk naar de mening van de anderen een deel van de loyalisten. Eindelijk, president Obama heeft een samenhangend systeem van denken gedomineerd door het beginsel van niet-betrokkenheid van Amerikaanse grondtroepen voor gevechtsmissies, hetgeen resulteert in een soort van onbuigzaamheid. Hij kan ook omschreven worden als opportunistisch aangezien hij de wettelijke rechtvaardiging voor militaire acties (al dan niet gebaseerd op de goedkeuring van het Congres) gebruikt volgens zijn eigen politieke agenda.
Volgens de typologie van Barber kan Obama in het geval van de strijd tegen ISIS worden omschreven als negatief-actief of negatief-passief President. Negatief vanwege zijn niet-enthousiasme over zijn verplichting om ISIS aan te pakken, waardoor hij gedwongen wordt in te gaan tegen zijn visie van "President beëindigt de oorlogen". Actief vanwege zijn wil om alle details te beheren, zelfs die van de operationele aard van het conflict en passief vanwege zijn nogal reactionaire benadering van de gevaren die uitgaan van ISIS, in plaats van proactieve maatregelen te nemen om de dreiging het hoofd te bieden.
De context van de crisis is niet alleen bedreigend voor de VS, maar ook voor hun reputatie en prestige als "wereldmacht". Ook vormt de opkomst van ISIS een nog grotere bedreiging voor zijn bondgenoten in de regio, die de VS op geloofwaardige wijze moeten steunen.
Maar ook al is dit nummer geschreven in de context van de wereldwijde "oorlog tegen terrorismeMen mag niet vergeten dat deze prioriteit een van de vele blijft in een complexe internationale context waarin de VS actief zijn en zich bezighouden met verschillende belangrijke dossiers zoals Oekraïne of het Amerikaanse "pivot to Asia"-beleid.
Uiteindelijk is Obama's wil om een internationale coalitie te vormen om ISIS te bestrijden, gebaseerd op het feit dat wat voor Obama belangrijk is, eerst de natievorming thuis. Daarom, verdeling van de lasten is een onvermijdelijk element van Obama's strategie. Bovendien moet worden opgemerkt dat de steun van Arabische staten en de bevoorrechting van inheemse strijders zijn overtuiging sterken dat "wij kunnen niet voor de Irakezen doen wat zij voor zichzelf moeten doen, noch kunnen wij de plaats innemen van de Arabische partners bij het veiligstellen van hun regio".
INLEIDING
Brazilië en Venezuela zijn twee Zuid-Amerikaanse regionale machten, zij het met verschillende kenmerken. Brazilië kan als dominante Latijns-Amerikaanse mogendheid duidelijk worden omschreven als een opkomende grootmacht, terwijl Venezuela meer de status van een middenmogendheid heeft. Het waren echter vooral deze laatste die een lokale leidersrol onder de Zuidamerikaanse staten ambieerden. Het is dan ook begrijpelijk dat Brazilië, omdat het wil voorkomen dat Venezuela zijn status van lokale leider in gevaar brengt, probeert de invloed van zijn Bolivariaanse buur in te dammen. Beide naties streven naar de totstandkoming van een multipolaire internationale orde, die gekenmerkt wordt door een evenwichtiger herverdeling van de macht. Deze tegenstrijdige realiteit doet de volgende vraag rijzen: "Brazilië en Venezuela, twee machten die de wereldorde betwisten: hoe zit het met hun visies op de opbouw van een multipolaire wereld? Terwijl Venezuela de grondslagen van het huidige internationale systeem, dat wordt belichaamd door de structuren die door de Verenigde Staten zijn ingesteld, ter discussie stelt, is de houding van Brazilië gematigder: in tegenstelling tot Venezuela roept Brazilië op tot ingrijpende hervormingen van de huidige wereldorde, met behoud van de huidige fundamentele structuren. Het doel van deze analyse is een antwoord te geven op de gestelde vraag door zich te concentreren op het theoretische concept van de multipolariteit in de internationale betrekkingen, dat nauw verbonden is met dat van het machtsevenwicht. Dit laatste, waargenomen vanuit het realistische perspectief van de internationale betrekkingen, is een onderzoekstaak die factoren zal omvatten die behoren tot het liberale en het op identiteit gebaseerde perspectief.
In de eerste plaats en vanuit het oogpunt van het theoretisch kader, is het belangrijkste kenmerk van de staat, die het internationale systeem domineert, het vermogen om het bestaan van een andere staat te bedreigen. Daarom moeten zwakkere staten allianties vormen om weerstand te bieden aan de superieure mogendheden. Volgens de theorie van het machtsevenwicht zijn deze allianties in een multipolair systeem niet gebaseerd op gedeelde waarden, maar worden zij opgebouwd om tegenwicht te bieden aan de dominante macht.
[...]
Het thema van de geopolitieke en strategische allianties in Latijns-Amerika wordt geïllustreerd door de vele veranderingen die Chavez teweegbracht na zijn verkiezing in 1998. Hij zal namelijk elke gelegenheid aangrijpen die Venezuela wordt geboden om tegenwicht te bieden aan de invloed van de VS in Zuid-Amerika, maar ook op internationale schaal. De vastberadenheid van de nieuwe Venezolaanse president is ingegeven door de ideeën van de Bolivariaanse Revolutie - van Simon Bolivar, een belangrijke, zij het tegenstrijdige, speler in de onafhankelijkheid van de noordelijke koloniën van het Zuidamerikaanse continent. Deze ideologie, waarvan de grondbeginselen die van het "negentiende-eeuwse socialisme" zijn, is de drijvende kracht geweest achter de onafhankelijkheid van Venezuela.ème Het uitwisselingsprogramma van Chavez is "petro-diplomatie", d.w.z. het opbouwen van allianties door middel van contracten voor de exploitatie van Venezolaanse olie door buitenlandse bedrijven, wat antikapitalistisch en dus anti-Amerikaans is. Overtuigd van het verzet van de VS tegen de "Bolivariaanse Revolutie", voerde Chavez een beleid om de gevestigde orde van het wereldbestuur, zoals we die nu nog kennen, om te vormen tot een multipolaire wereld. Het doel van de president is de confrontatie met het economisch neoliberalisme en de mondialisering als middel om dit te bereiken, tot slottot acties tegen Amerikaanse belangen.
[...]
Brazilië daarentegen voerde een pragmatisch, gematigd beleid, maar was vastbesloten om een multipolaire wereld tot stand te brengen waarin de Verenigde Staten een bondgenoot zijn als alle andere. Dit punt is van cruciaal belang omdat het de ideologische breuk tussen het anti-Amerikaanse Chavisme en het Braziliaanse standpunt markeert. Lula, de toenmalige arbeiderspresident van Brazilië, was namelijk anti-liberaal, de stichter van de Arbeiderspartij, zonder banden met de communisten of de sociaal-democraten, wier programma volledig gericht was op de strijd tegen de supermacht en de hegemonie van het dominante economische model op deze planeet. De visie van Lula da Silva is meer gebaseerd op samenwerking tussen landen die zich verzetten tegen de overheersing van de gevestigde orde dan op een doctrinaire en ideologische strijd zoals die welke door Chavez wordt voorgesteld. Lula's doel zal zijn normale diplomatieke en handelsbetrekkingen met Washington te smeden. Deze verzoeningsgezindheid zal ook in de toekomst door de regering Rousseff worden gehandhaafd.
Het gebrek aan middelen om het internationale systeem om te vormen en een einde te maken aan de overheersing door de Verenigde Staten, brengt Venezuela en Brazilië ertoe een beleid van "soft balancing" tegen de Verenigde Staten te voeren. Deze "zachtere" vorm van traditionele "machtsbalancering" is erop gericht de kosten voor de supermacht te verhogen door middel van een reeks diplomatieke acties. Zoals in de loop van deze analyse is uiteengezet, heeft dit zich voor Venezuela vertaald in systematisch verzet tegen elke vorm van samenwerking (op het gebied van verdovende middelen bijvoorbeeld), het aangaan van allianties met landen die ideologisch dicht bij elkaar staan (Wit-Rusland, Cuba, Iran), door obstakels op te werpen in internationale fora (parallelle organisatie van anti-Amerikaanse topconferenties), door tegenvoorstellen te formuleren (de oprichting van ALBA) en door in te spelen op diplomatieke spanningen (onderhandelingen met Rusland over de plaatsing van raketten op Venezolaans grondgebied, bijvoorbeeld). Alle acties van Venezuela werden geleid door de Bolivariaanse revolutionaire ideologie. Brazilië had inderdaad een andere visie op de opbouw van een multipolaire wereld. Zij baseerde het internationale politieke beginsel van "zacht balanceren" niet op een ideologisch systeem. Brazilië, dat zijn belangen pragmatisch nastreefde, wist dat het zijn machtige Noord-Amerikaanse buur niet van zijn strategieën kon uitsluiten. Daarom heeft zij verschillende economische, institutionele en diplomatieke instrumenten gebruikt om de regels van de gevestigde orde te hervormen. Brazilië heeft dus de grondslagen van dit internationale systeem, zoals vrije markten of democratie, waarop het zijn macht heeft ontwikkeld, niet ter discussie gesteld. Haar aanpak bestaat in het ontwikkelen van multilaterale partnerschappen met alle actoren op het internationale toneel. Het valt nog te bezien of de visies van een nieuwe wereldorde volgens president Lula en president Chávez een continuïteit zullen vinden in het beleid van Dilma Rousseff en Nicolás Maduro.
2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN
NL 
FR 
BE-FR 
BE-NL 
DE 
EN 
ES 
IT 
SK 
HU 
DK 
SE 