Gevolgen van de Russische invloed op het militaire engagement van Frankrijk in de Sahel

Ondanks de dekolonisatie heeft Frankrijk nooit opgehouden zijn aanwezigheid in Afrika te handhaven en een zone van invloed op het continent te behouden, tegenover de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog, en Rusland sinds de jaren 1990[1]. Frankrijk heeft momenteel ook te kampen met toenemende concurrentie van Turkije en China, in Afrika[2]. Deze rivaliteit wordt versneld door destabilisatie en conflicten (staatsgrepen, jihadisme)[3]. Een voorbeeld is Mali, waar de door de Russen opgeleide leiders naar verluidt onderhandelen over de komst van troepen van de Russische groep Wagner[4]. Als Bamako deze onderhandelingen officieel bekrachtigt, zullen Frankrijk en zijn aanwezige Europese partners daar ernstig onder lijden, en wel om verschillende redenen.

            De oprichting van de Wagner-groep zal meer terrein geven aan de Franse rivalen[5]. In dit geval zal Rusland zijn reeds economisch en politiek belangrijke invloedssfeer in Afrika vergroten[6]. Algerije, een van de belangrijkste partners van Moskou, heeft zijn luchtruim gesloten voor Franse militaire vliegtuigen, wat de Europese militaire steun aan de Sahel in het kader van de operatie Barkhane tegen de jihad bemoeilijkt [7].

            De operatie, die sinds 2014 wordt uitgevoerd en waaraan meer dan 5 000 Franse soldaten deelnemen, vergezeld van Deense en Estse troepen, heeft de regering in Bamako niet geholpen om het door jihadisten gecontroleerde noorden van het land weer onder controle te krijgen.[8]. In het licht van deze mislukking heeft de Franse president Macron bovendien besloten het aantal in Mali gestationeerde soldaten te verminderen[9]. De Afrikaanse leiders, waaronder de Malinezen, zullen echter militaire steun blijven zoeken bij andere landen, zoals Turkije, China en zelfs Rusland[10]. Frankrijk beoordeelt deze verandering in het partnerschap negatief en dreigt ermee zich terug te trekken. Het draagt echter bij tot een grotere militaire rol in Afrika voor de rivalen van Frankrijk, hetgeen niet zonder gevolgen zal blijven (grotere aanwezigheid van de Wagner-groep in Afrika).

            Indien in de Sahel niets wordt ondernomen tegen de Wagner-groep of indien de strijd wordt teruggeschroefd, dreigt Parijs een belangrijke bondgenoot (de Verenigde Staten) te verliezen bij het waarborgen van stabiliteit en veiligheid in de Sahel[11]. Bovendien dreigen naar verluidt andere landen die bij Operatie Barkhane betrokken zijn, zoals Estland, zich uit Mali terug te trekken[12]. Ondanks mogelijke opties zoals het overbrengen van troepen naar buurland Niger, vreest het Westen voor een domino-effect dat de westerse troepen in Afrika zou kunnen verzwakken[13].

            In de Centraal-Afrikaanse Republiek had Frankrijk zijn begrotingssteun en militaire samenwerking reeds bevroren wegens de Russische militaire betrokkenheid in Bangui[14]. Ondanks de waarschuwingen van de Franse minister van de Strijdkrachten Florence Parly aan het adres van Mali in geval van officiële betrokkenheid van de groep Wagner in het land (verlies van zijn internationale steun) en de geruststellende woorden over de Franse militaire aanwezigheid in de Sahel tot elke prijs[15]De groeiende Russische invloed zal bijdragen tot een geopolitieke verzwakking van Frankrijk[16]. Het kan ook de spanningen tussen Frankrijk en zijn vroegere koloniën in Afrika doen toenemen[17].

2021 Alle rechten voorbehouden door BRAUN